Co powinno znaleźć się w ocenie?

Miękko

Przychodzi mi czasem taki moment w ocenie, kiedy mam już napisane praktycznie wszystko, ale ciągle mam wrażenie, że czegoś istotnego brakuje. Przyglądam się więc jeszcze raz - mam słowo o kreacji bohaterów, o opisach i płynności narracji. Wspomniałam o zarysie obyczajowości, zahaczyłam o dialogi i napisałam trzy słowa o kompozycji tekstu. Ale o czym zapomniałam? Co jeszcze mogłoby się przydać autorowi?

Jest już temat o błędach i w opowiadaniach, i w ocenach, przyszła więc pora na ten, w którym każdy może się wypowiedzieć na temat oczekiwać. Co według Was powinna mieć dobra ocena? Jaki jej elementy są dla Was szczególnie istotne? Czego oczekujecie od oceniającego?

isamar

Ja właściwie powinnam w tej chwili zacytować swój układ kategorii xD No ale na poważnie, ocena opowiadania powinna mówić coś o pomyśle (a więc i oryginalności), o konstrukcji fabuły (czyli o kompozycji i wątkach), o dynamizmie zdarzeń (czyli o akcji), o bohaterach (ze wszelkiego planu), o tle (czyli z jednej strony o czasie i przestrzeni, z drugiej - o obyczajowości właśnie), o kanoniczności w przypadku ffów, o narracji, o stylu, o zapisie. Można to rozbijać i łączyć w sposób mniej lub bardziej dowolny, ale to chyba ten trzon.

A dodatkowo dobrze powiedzieć parę słów o grafice i układzie strony, ale raczej w kontekście czytelności i zachęty do lektury, no i dodać coś o własnych wrażeniach, które nie podchodziły pod żaden z punktów powyższych.

lyssan

ja w ogóle nie wyobrażam sobie oceny bez wyflaczenia całego opka. nie jakiś tam opis pomysłu, mnie to zupełnie nie kręci. trzeba strukturę rozbić i złożyć na kawałki, wyciągnąć wszystkie błędy logiczne, uszeregować od a do z - i nie wiem, czy to filozifa mi to zrobiła, czy matematyka, czy jedno i drugie.

sylville

matematyka. zdecydowanie matematyka.
też bym była za wyflaczeniem, ale ze względu na bardziej humanistyczny krój mózgu - nie mogę wyflaczać tak ładnie, więc wyflaczam doraźnie. jeśli mam być szczera, to ja bym całą ocenę mogła machnąć w jednej kategorii, właśnie takiej wyflaczającej, potem bym po prostu zrobiła dłuższe podsumowanie o podwiązała tam wszystkie wątki, które gdzieś mi się zaczęły pojawiać - na co mi jakieś kanony, na co bohaterowie nieistotni, a świat to już w ogóle... wszystko bym zlepiła w jedną, wielką kulę z długimi, długaśnymi wnioskami. gdybym miała więcej czasu i/lub chęci, to bym zrobiła porządną analizę bohatera, bo tam jest najwięcej błędów - konstrukcja zwykle prędzej czy później kuleje jak szkapa w drodze do rzeźni.

co jeszcze - poza wyflaczaniem - uważam za ważne? dużo, bardzo, *bardzo* dużo o emocjach/reakcjach, jakie w oceniającym coś wzbudziło. ja nietypowa mogę pod tym względem być, ale nie interesuje mnie, czy oceniający mi opowie o moim szablonie i czy da mi listę błędów, ale niech, na odyna, mi poopowiada, w którym momencie przez głowę mu przeszła myśl X, a w którym myśl Y.

hei-chi

W ocenie powinien się znaleźć także fragment o zgodności gatunku, o którym opowiadanie traktuje. Czasem zdarza się, że autor zalicza swój twór do innego gatunku niż jest w rzeczywistości.

isamar

Ba, pewnie że tak. Przywykliśmy wszystko internetowe nazywać opowiadaniem, a większość to powieści. Pytanie, czy cokolwiek to zmieni. Zresztą, określenie gatunkowe bywa często kwestią sporną (patrz: parodia czy nie parodia).

Chiyo

Wiele też zależy od tekstu, który się ocenia. Przykładowo, jednym trzeba będzie wyłuszczyć, dlaczego według oceniającej w świecie powieści pociągi nie mogą się pojawić przed bronią palną, a innym z kolei trzeba będzie bardziej się wgłębiać w psychologię postaci, dlaczego ich zachowania są (nie)wiarygodnie przedstawione. (Tak, przykłady jak najbardziej z ocen własnych xD).
Osobiście, i na to zaczęłam zwracać u siebie uwagę po którejś lekturze ocen smirka na SIS-e, często mam wrażenie, że zbyt rzadko zwracam uwagę na sprawy niemal typowe dla lekcji języka polskiego, tj. jak użycie konkretnych słów czy środków literackich wpływa na odbiór tekstu, więc staram się o tym pamiętać pośród długaśnej listy innych Ważnych Aspektów Tekstu Literackiego I Jego Oceny. Ale ostatecznie jakkolwiek ta lista by nie była długa, wszystko sprowadza się do tego, co oceniamy i jakie to jest. Ludzie piszą inaczej i potrzebują innych rad, a że ocena ma służyć przede wszystkim ocenianemu, to trzeba się chyba tylko porządnie zastanowić, z jakich rad, z rad na które tematy ów oceniany skorzysta najbardziej. A przynajmniej takie jest moje zdanie.